Leke Tedavisi
Hiperpigmentasyon (deride koyu renkli leke) her iki cinsiyette de sık görülen bir sorundur. En sık karşılaştığımız leke problemleri şunlardır:
MELAZMA yüzdeki lekelenmenin en sık nedenidir. Genelde kadınlarda görülür. Erkeklerde de görülebilir. Daha çok güneşe maruz kalan bölgelerde özellikle alın, yanaklar, dudak üstü, burun ve çenede yerleşebilen açık-koyu kahverengi çeşitli büyüklükte yamalar şeklindedir.
Nedeni tam bilinmemektedir. Güneş maruziyeti, genetik yatkınlık, gebelik, doğum kontrol hapı kullanma, tiroid fonksiyon bozukluğu, yumurtalık fonksiyon bozukluğu ve bazı ilaçlar üzerinde durulmaktadır.
En başta güneşten çok iyi korunmalıdır. Geniş şapkalar, güneş gözlükleri takılmalı güneş koruyucu kremler sürülmelidir. Güneş koruyucu kremler sabah sürülmeli dışarı çıkılacaksa yarım saat beklenmeli dört saatte bir de tekrarlanmalıdır. 30 SPF ve üzeri, UVA ve UVB koruyuculuğu olan kremler kullanılmalıdır. 1 cm2’e 2 gr olacak şekilde kullanılmalıdır.
Birçok tedavi seçeneği olmasına rağmen tatmin edici sonuçlara ulaşmak sabır gerektiren bir süreçtir. Çeşitli renk açıcı ajanlar (hidrokinon, azelaik asit, kojik asit vs), yüzeyel soyucu kimyasal ajanlar kullanılır. Bu maddelere dirençli olgularda klasik tedaviler yanında değişik peeling uygulamaları gittikçe daha çok kullanılmaktadır (enzim peeling, greenpeel, blue peel gibi). Çeşitli lazer uygulamaları kullanılabilir. Bunlardan en sık kullanılan karbon peelingdir. QS lazerlerle yapılır.
Fiziksel travmalar, alerjik reaksiyonlar, derinin birincil enflamatuar hastalıkları, tedaviye yönelik girişimler gibi pek çok durumlardan sonra karşımıza çıkar. Akne sonrası görülen pigmentasyon örnek verilebilir.
Daha çok koyu renkli deri tiplerinde görülür ve kalıcılık ihtimali bu tip kişilerde daha fazladır. Öncelikle daha fazla renk artışı olmaması için güneşten korunmalı ve etyolojik faktör ortadan kaldırılmalıdır. Bu önlemlerle bazı olgular zaman içinde kendiliğinden düzelir fakat dirençli olgularda tedavi güç olabilir. Retinoidler ve renk açıcı maddeler birlikte kullanılır. Dirençli ise kimyasal peeling ya da lazer tedavileri kullanılabilir.
Oluşumunda güneş ışınlarının önemli rol oynadığı epidermisde yerleşen lekelerdir. Açık tenli ve uzun süre güneş maruziyeti olan kişilerde çok sayıdadır. En sık el sırtı, alın, sırt, omuz, göğüs dekoltesinde görülür. Yaşla birlikte büyüklüğü ve sayısı artar. LENTİGO SİMPLEKS ise nedeni belli olmayan, güneş ışıkları ile ilişkisiz, çocuklukta fark edilen, çok sayıda, 5 mm’den küçük lekelerdir. Lentigo tedavisinde kriyoterapi ya da çeşitli lazer uygulamaları yapılır.
Daha çok güneş gören yerlerde gözlenen, çok sayıda, düzensiz şekilli, 5-6 mm çapında daha çok burun, yanaklar, ön kol, gövde üstünde yerleşen kahverengi lekelerdir. Kızıl saçlı açık tenlilerde daha sıktır. Yazın belirginleşir, kışın çoğunlukla kaybolurlar. Ailedeki bireylerde de görülebilir.